Πόσο επικίνδυνη μπορεί να είναι για τα παιδιά μας;
Προτεινόμενες λύσεις.
Οι άνθρωποι, εδώ και χιλιάδες χρόνια είχαν την τάση να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην εξωτερική τους εμφάνιση, με έμφαση στο βάρος, θεωρώντας την πρόσληψή του και την αποθήκευση του σωματικού λίπους ως προτέρημα. Το υπερβάλλον βάρος χαρακτηρίζονταν ως ευσαρκία ή πολυσαρκία, ενώ τους τελευταίους αιώνες είναι γνωστό ως παχυσαρκία.
Έρευνες αποκαλύπτουν ότι η παχυσαρκία αποτελεί μια από τις πιο επικίνδυνες νόσους που φέρει δυσμενείς επιπτώσεις στους ανθρώπους, αυξάνοντας συνεχώς τα ποσοστά νοσηρότητας και θνησιμότητας. Πιο συγκεκριμένα, στη χώρα μας, αποτελέσματα πανελλαδικής έρευνας από το ΙΚΠΙ (Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής) έδειξαν ότι το ποσοστό των παιδιών 8-12 ετών με υπερβάλλον βάρος είναι 26,9%, ενώ σε εφήβους 12-18 ετών είναι 20% για τα αγόρια και 8% για τα κορίτσια.
Η παχυσαρκία ορίζεται ως μια περίπλοκη διαταραχή κατά την οποία συσσωρεύεται στο σώμα μας υπερβολική ποσότητα σωματικού λίπους.
Η παιδική παχυσαρκία αφορά τις ηλικίες 2-18 ετών αφού σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), το διάστημα αυτό καθορίζει και την έννοια του παιδιού, όσον αφορά την ηλικία . Αναφερόμαστε λοιπόν, στην παιδική - εφηβική παχυσαρκία.
ΚΙΝΔΥΝΟΙ:
Η παχυσαρκία στα παιδιά και τους εφήβους κρύβει ψυχοκοινωνικούς και σωματικούς κινδύνους για την υγεία τους. Δεν είναι λίγες οι φορές που ένα παιδί μπορεί να αντιμετωπίσει προβλήματα αποδοχής στο σχολείο, λόγω του υπερβάλλοντος βάρους του, με αποτέλεσμα την απομόνωση και την μείωση της αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησής του. Επίσης είναι γνωστές οι ακρότητες στη διατροφική συμπεριφορά (νευρογενή ανορεξία, βουλιμία), οι οποίες μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο, εκτός από την υγεία του παιδιού, και την ίδια του τη ζωή. Γνωρίζουμε ότι όλα αυτά μπορεί να φτάσουν και στα αρχικά συμπτώματα της κατάθλιψης. Σε σωματικό επίπεδο, το υπέρβαρο-παχύσαρκο παιδί αντιμετωπίζει προβλήματα όπως: άσθμα, υπνική άπνοια, πρώιμη ήβη, δυσλιπιδαιμίες, υπέρταση, στεατοηπατίτιδα από το λιπώδες ήπαρ, ορθοπεδικά προβλήματα, σακχαρώδη διαβήτη, αυξημένες τιμές LDL χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, χαμηλές τιμές HDL χοληστερόλης.
Η εφηβεία αποτελεί κρίσιµη ηλικία για την ανάπτυξη της παχυσαρκίας µε κίνδυνο παραµονής στην ενήλικο ζωή . Έχει βρεθεί ότι όσο ωριµάζει ο παχύσαρκος έφηβος, τόσο περισσότερο αυξάνονται οι πιθανότητες για παραµονή της παχυσαρκίας.
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ:
Ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο για το παιδί σας, καλό είναι να περιλαμβάνει ημερησίως:
- 7-10 μερίδες δημητριακών, ψωμιού, ζυμαρικών ημερησίως (1μερίδα = 1 μικρή φέτα ψωμί, ½ φλιτζάνι μακαρόνια ή ρύζι, ¾ φλιτζανιού δημητριακά, 3 crackers κ.α.)
- Τουλάχιστον 3 - 4 φρούτα
- 3-5 μερίδες λαχανικών, δηλαδή 1 σαλάτα σε κάθε κυρίως γεύμα
- Τουλάχιστον 2 - 3 μερίδες γαλακτοκομικών (1 μερίδα = 1 ποτήρι γάλα ή 1 γιαούρτι)
- 2-3μερίδες κρέατος (1 μερίδα = 90γρ κρέας, 1 μεγάλο κομμάτι τυρί 90γρ.)
- 3-4 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο, το οποίο πρέπει να προτιμάται στο μαγείρεμα και φυσικά, στις σαλάτες
- 1-2 γλυκά επιλογής του παιδιού την εβδομάδα
- Να ξεκινάει πάντα η ημέρα με ένα πλήρες πρωινό γεύμα
Οι παραπάνω συστάσεις, αφορούν παιδί στην εφηβεία. Πρέπει να εξατομικεύονται για κάθε παιδί, σε συνεργασία με τον διαιτολόγο και σε καμία περίπτωση δεν είναι ίδιες για όλες τις ηλικίες και περιπτώσεις παιδιών.
Πρέπει να είναι γνωστό λεπτομερώς το είδος του προηγούμενου διαιτολογίου και να απομακρύνουμε με όση διακριτικότητα μπορούμε κάθε περιττή τροφή.
Ο περιορισμός των θερμίδων (έστω κι αν είναι μικρός), όταν εφαρμόζεται με συνέπεια και για μακρύ χρονικό διάστημα, έχει εξαιρετικά αποτελέσματα στη καταπολέμηση της παχυσαρκίας, χωρίς βέβαια να επηρεάζει την ανάπτυξη του παιδιού. Προσοχή! Η απώλεια βάρους των παιδιών/εφήβων δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 2-3 κιλά/μήνα.
Οδηγίες για τους γονείς:
- Το διαιτολόγιο του παχύσαρκου παιδιού και εφήβου πρέπει να μην είναι μονότονο, αλλά να είναι όσο το δυνατόν, γευστικότερο και ωραία σερβιρισμένο.
- Ενθαρρύνετε τα παιδιά προς φυσικές δραστηριότητες και κάντε ένα συνδυασμό άσκησης με διασκέδαση (π.χ. μετακινηθείτε με ποδήλατο, αθληθείτε όλοι μαζί, αν έχετε κατοικίδιο βγάλτε το μαζί βόλτα).
- Υιοθετήστε μια πιο υγιεινή διατροφή για όλη την οικογένεια. Θα κάνει καλό σε όλους! Μην ξεχνάμε ότι τα πρώτα πρότυπα των παιδιών είναι οι γονείς τους.
- Μην σερβίρετε μεγάλες μερίδες. Σκοπός είναι να χορτάσει το στομάχι, όχι το μάτι!!!
- Μαγειρεύετε στο σπίτι και φωνάξτε τα παιδιά να βοηθήσουν και να συμμετέχουν. Είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για να τους μάθετε περί υγιεινής διατροφής.
- Μην πιέζετε τα παιδιά να φάνε αν δεν πεινάνε, όπως επίσης και να μην αδειάζουν όλο τους το πιάτο με το ζόρι.
- Μην επιτρέπετε στα παιδιά να καταναλώνουν τροφές με ψηλή περιεκτικότητα σε λίπος και ζάχαρη στο σχολείο (όπως τυρόπιτες, σοκολάτες, πατατάκια και διάφορα γλυκά)- Εξηγείστε τους λόγους.
- Μην τρώτε όταν ασχολείστε με άλλα πράγματα, όπως τηλεόραση και διάβασμά και μην επιτρέπετε στα παιδιά να κάνουν το ίδιο.
- Αποφύγετε τα ενδιάμεσα γεύματα με τροφές που είναι πλούσιες σε περιττές θερμίδες. Για δεκατιανό και απογευματινό δώστε στα παιδιά κάτι πιο υγιεινό όπως φρούτα ή γιαούρτι.
Τα παιδιά δεν μπορούν να καταλάβουν τις βλαβερές συνέπειες της παχυσαρκίας, πόσο μάλλον να συμμορφωθούν με οποιασδήποτε μορφής δίαιτα. Έτσι λοιπόν, η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη μέσω της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης. Οπότε, πρωταρχικός στόχος είναι η ενημέρωση των γονέων, οι οποίοι έχουν και την ευθύνη, δεδομένου ότι τα παιδιά δεν είναι σε θέση να λάβουν από μόνα τους τα κατάλληλα μέτρα για έλεγχο του βάρους.
