Η μελιτζάνα κατάγεται από τη μακρινή Ινδία, όπου ονομάζεται “μπαντατζάν”.
Καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά στην Κίνα τον 5ο αιώνα π.Χ., ενώ ήρθε στην Ελλάδα κατά το 12ο-13ο αιώνα και από τότε αποτελεί ένα από τα βασικά τρόφιμα της Μεσογειακής διατροφής.
Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και προστατεύει τον οργανισμό μας από την επικίνδυνη δράση των ελεύθερων ριζών.
Ακόμη, περιέχει αρκετή ποσότητα σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως ασβέστιο, κάλιο, μαγνήσιο και σίδηρο, ο οποίος είναι και αυτός που κάνει το χρώμα της να αλλάζει όταν εκτίθεται στον αέρα. Είναι επίσης πλούσια σε νάτριο, πρωτεΐνη, βιταμίνες Α, C, Ε και βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
Αναλυτικότερα, 100 γραμμάρια ωμής μελιτζάνας περιέχουν:
- 24 θερμίδες
- 92,4 γρ. νερό
- 2 mg νάτριο
- 6 γρ. υδατάνθρακες
- 3 γρ. φυτικές ίνες
- 1 γρ. πρωτεϊνες
- 2,2 mg βιταμίνη C
- 9 mg ασβέστιο
Εκτός από όλα τα απαραίτητα μέταλλα και βιταμίνες, η μελιτζάνα περιέχει επίσης σημαντικά φυτοχημικά που ανήκουν στην οικογένεια φαινολών, όπως καφεϊκό και χλωρογενικό οξύ και φλαβονοειδή, όπως η νασουνίνη. Το χλωρογενικό οξύ είναι πολύ ισχυρό αντιοξειδωτικό και του έχουν αποδοθεί αντικαρκινικές, αντιμικροβιακές και αντιχοληστερολαιμικές ιδιότητες. Επίσης, έχει βρεθεί ότι μειώνει το οξειδωτικό στρες σε κύτταρα του νευρικού μας συστήματος.
Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε από την Υπηρεσία Γεωργικών Ερευνών των Η.Π.Α. (ARS), βρέθηκε ότι οι διάφορες ποικιλίες μελιτζάνας περιέχουν συνολικά 13 φαινολικές ενώσεις, ωφέλιμες για την υγεία μας και με αντιοξειδωτική δράση.
Η νασουνίνη περιέχεται στη φλούδα της μελιτζάνας, η οποία λόγω της ισχυρής αντιοξειδωτικής της δράσης (100γρ. μαγειρεμένης μελιτζάνας μας δίνουν 370 μονάδες orac - μονάδες μέτρησης αντιοξειδωτικής ικανότητας τροφίμων), βοηθά στην καταστροφή των ελευθέρων ριζών, αποτρέποντας τις αρνητικές επιδράσεις τους στα κύτταρα, καθώς προστατεύει τα λιπίδια στις μεμβράνες των κυττάρων. Επίσης, η νασουνίνη έχει την ικανότητα να δεσμεύει το σίδηρο (μελέτη δημοσιευμένη στο επιστημονικό περιοδικό Research Communications in Molecular Pathology and Pharmacology το 1998), ο οποίος όταν υπερβαίνει τα φυσιολογικά όρια μπορεί να προκαλέσει την παραγωγή ελευθέρων ριζών, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα ή και καρκινογενέσεις. Η δράση της μελιτζάνας σε αυτό το επίπεδο, ίσως είναι ευεργετική για τους άνδρες και τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, οι οποίες, μη αποβάλλοντας πια το σίδηρο μέσω της εμμηνορρυσίας, έχουν αυξημένη πιθανότητα συσσώρευσής του.
Ακόμη, τα φύλλα της μελιτζάνας σε εξωτερική χρήση, έχουν μαλακτικές και επουλωτικές ιδιότητες σε φλεγμονές, εγκαύματα, καλόγερους και αιμορροΐδες.
Συνοψίζοντας, η μελιτζάνα μας προσφέρει:
- Αντιοξειδωτική προστασία ενάντια στις ελεύθερες ρίζες.
- Ανακούφιση από προβλήματα δυσκοιλιότητας και αιμορροϊδων.
- Αντικαρκινική προστασία.
- Προστασία του νευρικού συτήματος και του εγκεφάλου.
- Προστασία ενάντια σε καρδιαγγειακά νοσήματα, αθηροσκλήρωση και εγκεφαλικά επεισόδια.
Προσοχή:
- Όταν η μελιτζάνα δεν είναι ώριμη, περιέχει αρκετή ποσότητα σολανίνης και μπορεί να προκαλέσει στομαχικές διαταραχές.
- Άτομα με νεφρικά προβλήματα, προβλήματα με τη χολή, το στομάχι ή φλεγμονές του εντέρου καλό θα είναι να την αποφεύγουν.