Είναι υγιές και απόλυτα φυσιολογικό να παρατηρηθεί αύξηση του σωματικού βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης.
Ποια όμως αύξηση σωματικού βάρους θεωρείται φυσιολογική? Όλα εξαρτώνται από το βάρος της μητέρας πριν την έναρξη της εγκυμοσύνης. Υπάρχουν γυναίκες οι οποίες κατά την έναρξη της κύησης έχουν φυσιολογικό βάρος για το ύψος τους, ενώ άλλες έχουν μεγαλύτερο ή και μικρότερο του φυσιολογικού.
Το αν έχετε ή όχι φυσιολογικό βάρος μπορείτε να το υπολογίσετε από μόνες σας με την εξίσωση του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ ή BMI) η οποία ορίζεται ως το πηλίκο του βάρους του σώματος σας σε κιλά, προς το τετράγωνο του ύψους σας σε μέτρα.
Αν για παράδειγμα το βάρος σας είναι 60 κιλά και το ύψος σας 1,63 μέτρα τότε ο ΔΜΣ σας είναι:
ΔΜΣ= βάρος/ύψος2 = 60/1,632 = 22,6
Σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας η τιμή του ΔΜΣ κατατάσσει του ενήλικες στις παρακάτω κατηγορίες:
- Αριθμός ΔΜΣ μικρότερος από 18,5 δείχνει ότι το άτομο είναι ελλιποβαρές.
- Αριθμός ΔΜΣ μεταξύ 18,50 και 24,99 δείχνει ότι το άτομο έχει φυσιολογικό βάρος.
- Αριθμός ΔΜΣ μεταξύ 25,00 και 29,99 δείχνει ότι το άτομο είναι υπέρβαρο (προπαχυσαρκία).
- Αριθμός ΔΜΣ μεταξύ 30,00 και 34,99 δείχνει ότι το άτομο πάσχει από παχυσαρκία 1ου βαθμού.
- Αριθμός ΔΜΣ μεταξύ 35,00 και 39,99 δείχνει ότι το άτομο πάσχει από παχυσαρκία 2ου βαθμού.
Εφόσον λοιπόν έχετε υπολογίσει το ΔΜΣ, είναι απαραίτητο να γνωρίζετε ότι:
- Γυναίκες με φυσιολογικό βάρος σώματος πριν από την κύηση θα πρέπει να αναμένουν και να προσδοκούν αύξηση του βάρους τους κατά 9 με 13 κιλά.
- Γυναίκες με βάρος σώματος μικρότερο του φυσιολογικού θα πρέπει να αναμένουν και να προσδοκούν αύξηση του βάρους τους κατά 13 με 18 κιλά.
- Υπέρβαρες γυναίκες θα πρέπει να αναμένουν και να προσδοκούν αύξηση του βάρους τους κατά 7 με 11 κιλά.
- Παχύσαρκες γυναίκες θα πρέπει να αναμένουν και να προσδοκούν αύξηση του βάρους τους κατά 5 με 9 κιλά.
Εάν δεν βρίσκεστε μέσα στα φυσιολογικά όρια του ΔΜΣ πρέπει να γνωρίζετε ότι χρειάζεται σοβαρή ιατρική και διαιτολογική παρακολούθηση η οποία πρέπει να ξεκινήσει πριν την εγκυμοσύνη. Μια κύηση υπό αυτές τις συνθήκες είναι δυνατόν να προκαλέσει αρκετές επιπλοκές στο έμβρυο σας.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες η λήψη βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης πρέπει να γίνεται σταδιακά και κατά μέσο όρο να ανέρχεται στο 1 κιλό/μήνα. Παρ' όλα αυτά, κάποιες γυναίκες παίρνουν περισσότερο βάρος προς το τέλος της εγκυμοσύνης ενώ άλλες στην αρχή. Γενικά, συστήνεται στην εγκυμονούσα μια αύξηση των ημερήσιων θερμίδων κατά 150 θερμίδες/ημέρα κατά το πρώτο τρίμηνο και 350 θερμίδες/ημέρα κατά το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο. Μια εναλλακτική λύση είναι η αύξηση των ημερήσιων θερμίδων κατά 300 ανά ημέρα καθ' όλη τη διάρκεια των 9 μηνών.
Από τα παραπάνω διαπιστώνουμε ότι ο έλεγχος των θερμίδων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ιδιαίτερα λεπτός δεδομένου ότι έχει άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στην υγεία του εμβρύου αλλά και της μητέρας. Οι επιπλέον 150 με 350 θερμίδες που προστίθενται στο διαιτολόγιο της εγκυμονούσας είναι αρκετές εφόσον ακολουθηθεί ένα σωστό πρόγραμμα διατροφής, μπορούν όμως να καλυφθούν εύκολα εάν καταναλωθούν μη υγιεινές, θερμιδικά πυκνές τροφές.
Για παράδειγμα, 300-350 θερμίδες έχουν οι παρακάτω υγιεινές επιλογές:
- 1 ποτήρι γάλα πλήρες, 1 μήλο, 1 αυγό βραστό.
- 1 χούφτα αμύγδαλα, 1 ποτήρι φυσικό χυμό πορτοκάλι, 1 γιαούρτι με 1 κουταλάκι μέλι.
- 1 κούπα γάλα με δημητριακά πρωινού, 1 κουλούρι, 1 μερίδα βραστά χόρτα με 1 κ.γλ. ελαιόλαδο και λεμόνι.
Ταυτόχρονα όμως 300-350 θερμίδες έχουν οι παρακάτω μη υγιεινές επιλογές:
- 1 κρουασάν βουτύρου
- 1 τυρόπιτα εμπορείου
- 1 μικρό κομμάτι πίτσα
- 1 χάμπουργκερ
- 60 γρ σοκολάτα γάλακτος
- 1 παγωτό
- 1 κομμάτι κέικ
- 60 γρ πατατάκια
Είναι εύκολα αντιληπτό ότι για να καλύψουμε τις επιπλέον θερμίδες και τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται κατά την κύηση, στη πρώτη περίπτωση (υγιεινών επιλογών) θα καταναλώσετε σοφά 3 με 4 επιπλέον τρόφιμα τα οποία θα σας χορτάσουν και θα καλύψουν επαρκώς τις επιπλέον ανάγκες σας ενώ στη δεύτερη περίπτωση (μη υγιεινή) αρκεί μια λάθος επιλογή για να φορτωθεί το ημερήσιο διαιτολόγιο με επιπλέον θερμίδες και συντηρητικά.
Είναι αυτονόητο ότι θα καταναλωθούν γλυκά και άλλου είδους τέτοια τρόφιμα κατά τη διάρκεια των εννέα μηνών αλλά καλό είναι να γίνεται πάντα με μέτρο διότι αυτό που πρέπει να διασφαλιστεί πρώτα είναι τόσο η υγεία του εμβρύου όσο και η δική σας.
