Είναι το αγαπημένο φρούτο μικρών και μεγάλων, είναι ο βασιλιάς των καλοκαιρινών φρούτων!
Χωρίς αμφιβολία το καρπούζι είναι το πρώτο φρούτο που μας έρχεται στο μυαλό με την έλευση του καλοκαιριού ενώ αν ζητήσουμε από μία ομάδα ανθρώπων να μας το περιγράψει με λίγες λέξεις σίγουρα μερικές από αυτές θα ήταν : ζουμερό, γλυκό, διουρητικό και φυσικά …δροσιστικό!
Το καρπούζι,Citrulluslanatus, όπως είναι η επίσημη ονομασία του, ανήκει στην οικογένεια των βοτάνων Curcurbitaceae και είναι “ξαδέρφια” με το αγγούρι και την κολοκύθα. Υπάρχει από το 2.500 π.Χ και πράγματι αποτελείται από 92% νερό. Γι’αυτό άλλωστε και οι αρχαίοι Αιγύπτιοι εκτός από το να το καταναλώνουν σαν φρούτο, το μετέφεραν μαζί τους σε ναυτικές και άλλες αποστολές σαν αποθήκη νερού.
Τον 10ο αιώνα μ.Χ. καλλιεργείται στην Κίνα και τον 13ο αιώνα διαδίδεται στην Ευρώπη μέσω των Αράβων. Η ελληνική λέξη του φρούτου είναι “υδροπέπων” (αντίστοιχα στην αγγλική γλώσσα “watermelon”) και η λέξη “καρπούζι” προέρχεται από την αντίστοιχη τουρκική “karpuz”.
Υπάρχουν 200-300 διαφορετικές ποικιλίες καρπουζιού που καλλιεργούνται στις ΗΠΑ και το Μεξικό.
Έχει επικρατήσει η άποψη ότι το καρπούζι, σε σχέση με άλλα φρούτα, διαθέτει μόνο σάκχαρα και νερό και κανένα απολύτως άλλο θρεπτικό συστατικό. Ωστόσο οι σύγχρονες έρευνες έχουν δείξει πως το καρπούζι διαθέτει και μπορεί να προσφέρει στον οργανισμό μας πολύτιμες βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία.
Το γνωστό πλέον λυκοπένιο, μία φυσική χρωστική με αντιοξειδωτική δράση που ανήκει στην ομάδα των καροτενοειδών, είναι υπεύθυνο για το ροζ-κόκκινο χρώμα του καρπουζιού, της ντομάτας, της φράουλας και του γκρέιπ φρούτ. Η περιεκτικότητα μίας μέτριας φέτας καρπουζιού σε λυκοπένιο (14,7 mg ανά 100gr) φαίνεται πως είναι μεγαλύτερη σε σχέση με αυτή μιας μέτριας ωμής ντομάτας (3,7 mg ανά 100 gr). Η ντομάτα για να απελευθερώσει καλύτερα το λυκοπένιο που περιέχει, πρέπει πρώτα να μαγειρευτεί, σε αντίθεση με το καρπούζι το οποίο φρέσκο όπως είναι και χωρίς καμία επεξεργασία μας προσφέρει το λυκοπένιο του “απλόχερα”.
Το καρπούζι παρέχει σε υψηλά ποσοστά (30%) βιταμίνη C, η οποία είναι επίσης γνωστή για την αντιοξειδωτική της δράση, συμβάλει στη χρησιμοποίηση του σιδήρου που προσλαμβάνουμε από τις τροφές, ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα, προστατεύει από το στρες και επιβραδύνει τη διαδικασία της γήρανσης.
Περιέχει επίσης βιταμίνη Α σε ποσοστό 25%, μία βιταμίνη σημαντική για την υγεία των ματιών και την άμυνα ενάντια στις μολύνσεις καθώς ενδυναμώνει τα λεμφοκύτταρα του οργανισμού μας.
Η μεγάλη περιεκτικότητα του καρπουζιού σε νερό κάνει πιο εύκολη τη απορρόφηση των υδατοδιαλυτών βιταμινών του συμπλέγματος Β που βρίσκονται στο καρπούζι (βιταμίνη Β1και Β6 σε ποσοστό 6% η κάθε μία). Οι βιταμίνες αυτές συμβάλουν στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, των λιπών, και των πρωτεϊνών της τροφής, εμπλέκονται σε μεταβολικές διεργασίεςτης καρδιάς, του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος και βοηθούν στη καλή πνευματική και ψυχολογική υγεία.
Σημαντική είναι και η περιεκτικότητα του καρπουζιού σε ηλεκτρολύτες. Το Κάλιο περιέχεται στο καρπούζι σε ποσοστό 8%, συμβάλει μαζί με το Νάτριο στην ισορροπία των υγρών του σώματος, ενώ το Μαγνήσιο βρίσκεται σε ποσοστό 6% στο καρπούζι και βοηθά στην καλή λειτουργία των νεύρων, των μυών, κρατά γερά τα κόκαλα και σταθερό τον καρδιακό ρυθμό.
Επίσης το καρπούζι περιέχει το αμινοξύ citrolline το οποίο συμβάλει στις εύρυθμες καρδιαγγειακές και ανοσολογικές λειτουργίες.
Οι φυτικές ίνες που περιέχονται στο καρπούζι, όπως άλλωστε και σε όλα τα φρούτα και λαχανικά ,συμβάλλουν στη καλή λειτουργία του εντέρου, στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας καθώς και την πρόληψη του καρκίνου του παχέως εντέρου και κυρίως του ορθού.
Όσον αφορά την περιεκτικότητα του σε σάκχαρα αυτή ανέρχεται στο 5% και είναι μικρότερη από αυτή του μήλου. Ο λόγος για τον οποίο το καρπούζι είναι πιο γλυκό σε σχέση με το μήλο είναι ότι τα σάκχαρα είναι η κυριότερη ουσία που δίνει στο καρπούζι τη γλυκιά γεύση του.
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν το γεγονός ότι η κατανάλωση καρπουζιού μας προσφέρει αίσθημα δροσιάς, πληρότητας και ευεξίας, ενώ η μεγάλη περιεκτικότητα του σε νερό μπορεί να συμβάλει στην αναπλήρωση των υγρών του σώματος που χάθηκαν κατά τη διάρκεια μιας πολύ ζεστής καλοκαιρινής ημέρας.
Εάν προσπαθείτε να ελέγξετε το βάρος σας, το καρπούζι είναι ιδανικό φρούτο για το καλοκαίρι, καθώς 2 φλιτζάνια καρπούζι αποδίδουν μόνο 80 θερμίδες, δεν περιέχει καθόλου λίπος και χοληστερόλη και είναι γεμάτο γεύση και θρεπτικά συστατικά που θα σας βοηθήσουν να τηρήστε τις αρχές μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής. Επίσης δοκιμάστε το ως ορεκτικό αλλά και ως επιδόρπιο, στη φρουτοσαλάτα σας, μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλα φρούτα εποχής, σε χυμούς, σε κοκτέιλ ή και smoothies.
Και επειδή κάθε καλοκαίρι η αναζήτηση του καλό-ωριμασμένου καρπουζιού μοιάζει με κυνήγι θησαυρού παρακάτω δίνονται 3 πρακτικές συμβουλές για την σωστή επιλογή του:
1.Το καρπούζι πρέπει να έχει συμμετρικό σχήμα χωρίς κοψίματα ή χτυπήματα και ικανοποιητικό βάρος μιας και αποτελείται από πολύ νερό
2. Πάνω στο καρπούζι πρέπει να υπάρχει ένα σημείο κίτρινο, σε αυτό το σημείο ακουμπούσε το καρπούζι στο έδαφος και ωρίμαζε με τον ήλιο
3. Χτυπάμε ελαφρά το καρπούζι περίπου στη μέση, αν το καρπούζι κάνει έναν “κούφιο” ήχο τότε είναι καλής ποιότητας
Μετά την αγορά του αν επιθυμείτε να το κόψετε αμέσως καλό είναι να τοποθετηθεί στο ψυγείο σκεπασμένο με μεμβράνη συντήρησης τροφίμων και όχι τεμαχισμένο γιατί αφυδατώνεται και αλλοιώνεται η γεύση του.
