Τι είναι, πώς μετριέται, πού χρησιμεύει;
Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) ή Body Mass Index (BMI) αποτελεί μια προσεγγιστική μέθοδος για την αξιολόγηση του σωματικού βάρους. Είναι μια μαθηματική σχέση που επινοήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα, από τον Βέλγο πολυμαθή JacquesQuetelet κατά την διάρκεια της ανάπτυξης της “κοινωνικής Φυσικής”. Ορίζεται ως το πηλίκο του σωματικού βάρους του ατόμου σε κιλά, προς το τετράγωνο του ύψους του σε μέτρα (δείτε φωτογραφία).
Ουσιαστικά λοιπόν, ο ΔΜΣ είναι η σχέση του βάρους προς το ύψος του ατόμου. Το αποτέλεσμα αυτού του υπολογισμού είναι ένας δεκαδικός αριθμός, με βάση τον οποίο υπολογίζεται σε ποια βαθμίδα ανήκει το άτομο που έχει μετρηθεί. Για παράδειγμα, ένας ενήλικας που ζυγίζει 75kg και έχει ύψος 1,80m, ο ΔΜΣ του θα είναι 23,2. ΔΜΣ= 75kg/(1,80m)2= 23,148≈23,2.
Οι βαθμίδες κατάταξης του ΔΜΣ έχουν ως εξής:
ΔΜΣ=Β(kg)/[Ύψος(m)]2 |
ΚΑΤΑΤΑΞΗ |
<18.5* |
Ελλειποβαρές |
18.6-24.9 |
Φυσιολογικό |
25-29.9 |
Υπέρβαρο
|
30-34.9 |
Παχυσαρκία 1ου βαθμού |
35-39.9 |
Παχυσαρκία 2ου βαθμού |
≥40 |
Παχυσαρκία 3ου βαθμού |
*ΔΜΣ<18.5 μπορεί να είναι ένδειξη αυξημένου κινδύνου εμφάνισης κλινικών συμπτωμάτων που οφείλονται σε ιδιαίτερα μειωμένο ποσοστό λίπους σώματος. Από την κατηγορία των ελλειποβαρών ατόμων εξαιρούνται τα άτομα που έχουν μειωμένο σωματικό βάρος λόγω ασθενειών, όπως ανορεξία, καρκίνος, μολυσματικά νοσήματα κ.α.
ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ:
Ο ΔΜΣ είναι ανεξάρτητος από το φύλο και την ηλικία, όσον αφορά στους ενήλικες. Ωστόσο, μπορεί να διαφοροποιηθεί ανάλογα τον πληθυσμό, όπως για παράδειγμα στην Ιαπωνία όπου το ίδιο άτομο θα θεωρούνταν υπέρβαρο. Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι ο ΔΜΣ δεν αποτελεί πηγή μετρήσεων για τη σύσταση του σώματος, δηλαδή το λιπώδη ιστό, την άλιπη μάζα σώματος, το νερό σώματος, την οστική πυκνότητα, την μυϊκή μάζα κ.λ.π. Επίσης δεν μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστος δείκτης μέτρησης σε παιδιά που βρίσκονται ακόμη στην ανάπτυξη, σε εγκύους, σε αθλητές και σε πολύ γυμνασμένα άτομα, τα οποία έχουν αυξημένη μυϊκή μάζα και τα αποτελέσματα μετρήσεων θα είναι εσφαλμένα. Είναι όμως αποδεδειγμένα ένας αξιόπιστος δείκτης που μπορεί να συσχετιστεί με το σωματικό λίπος και χρησιμοποιείται από τους επιστήμονες υγείας σε μεγάλο βαθμό, για την αξιολόγηση του βάρους και τον προσδιορισμό παχυσαρκίας.