Αν και οι συνήθειες και ο τρόπος ζωής μας συμβάλουν σε κακές μεταλλάξεις, τα «ελαττωματικά γονίδια ή και τυχαία λάθη του DNA τη στιγμή της διαίρεσης των κυττάρων, μπορούν να επιφέρουν καρκίνο.
Πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται: "Γιατί εγώ;" Το ερώτημα είναι εύλογο αλλά δεν μπορεί να απαντηθεί εύκολα. Ο περισσότεροι όγκοι, ατυχώς, προκαλούνται από τυχαία γενετικά «λάθη».
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη χρησιμοποίησαν πολύπλοκα μαθηματικά μοντέλα για να παρακολουθήσουν μεταλλάξεις που οδήγησαν σε μη φυσιολογική ανάπτυξη κυττάρων για 32 είδη καρκίνου. Το μοντέλο βασίστηκε σε δεδομένα από τον Atlas του Καρκίνου Genome, καθώς και σε επιδημιολογικά δεδομένα από τη βάση δεδομένων Cancer Research UK.
Οι επιστήμονες ήδη γνωρίζουν πως συμβαίνουν δύο ή περισσότερες γονιδιακές μεταλλάξεις για να προκύψει, στη συνέχεια, καρκίνος. Οι δε μεταλλάξεις ενδέχεται να προκληθούν από περιβαλλοντικούς παράγοντες, γονίδια που κληρονομούνται από γονείς ή απλά τυχαία σφάλματα αντιγραφής DNA. Μέσα από έρευνες οι μελετητές εκτιμούν πως ο καρκίνος οφείλεται σε τυχαία λάθη αντιγραφής. Τα δε πορίσματα, της εν λόγω έρευνας, δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Science, στις 24 Μαρτίου.
Όπως αναφέρει ο επίκουρος καθηγητής βιοστατιστικής Cristian Tomasetti στο Κέντρο Καρκίνου Kimmel του Hopkins, καθώς και στη Σχολή Δημόσιας Υγείας, σε πανεπιστημιακό δελτίο τύπου: «Είναι γνωστό ότι πρέπει να αποφύγουμε περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως το κάπνισμα για να μειώσουμε τον κίνδυνο να νοσήσουμε από καρκίνο. Αυτό που ακόμη δε γνωρίζουμε είναι ότι κάθε φορά που ένα φυσιολογικό κύτταρο διαιρείται και αντιγράφει το DNA του για να παράγει δύο νέα κύτταρα, προκαλούνται γενετικά λάθη».
Επί παραδείγματι, οι ερευνητές εκτιμούν ότι το 77% των καρκίνων του παγκρέατος προκαλούνται από τυχαίες μεταλλάξεις, το 18% από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες και το 5% από τα κληρονομικά γονίδια.
Ωστόσο, δεν έχουν όλοι οι καρκίνοι την ίδια αιτιολογία και ο τρόπος ζωής και το περιβάλλον μπορούν να συμβάλουν στον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου.
Για παράδειγμα, στον καρκίνο του πνεύμονα το 65% των μεταλλάξεων που προκαλούν τη νόσο είναι περιβαλλοντικής προέλευσης (για παράδειγμα το κάπνισμα), ενώ μόνο 35% οφείλονται σε σφάλματα αντιγραφής DNA.
Όπως ανέφεραν οι μελετητές κατόπιν ενδελεχούς έρευνας: Στους 32 τύπους καρκίνου τα δύο τρίτα των περιπτώσεων πιστεύεται ότι προκαλούνται από τυχαία σφάλματα αντιγραφής DNA, 29% από τον τρόπο ζωής και το περιβάλλον και 5% από τα κληρονομικά γονίδια.
Οι καρκίνοι που εμφανίζονται σε βρεφική και παιδική ηλικία πιστεύεται ότι προκαλούνται από τυχαία σφάλματα αντιγραφής του DNA. Ωστόσο, η σημασία ενός υγιεινού τρόπου ζωής και ενός μη βεβαρημένου από καρκινογόνες ουσίες περιβάλλον δεν μπορεί να αγνοηθεί, σημειώνει η ερευνητική ομάδα.
Ο Δρ. Bert Vogelstein, συν-διευθυντής του Ludwig Center for Cancer Research του Hopkins τόνισε, επίσης: «Πρέπει να συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να αποφεύγουν τους περιβαλλοντικούς παράγοντες και τους τρόπους ζωής που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης μεταλλάξεων από καρκίνο». Επιπροσθέτως δήλωσε πως «πολλοί άνθρωποι θα εξακολουθήσουν να αναπτύσσουν καρκίνο εξαιτίας αυτών των τυχαίων σφαλμάτων αντιγραφής του DNA», και «αυτοί οι καρκίνοι θα εμφανιστούν ανεξάρτητα από τις περιβαντολογικές συνθήκες». Αυτό σημαίνει ότι η έγκαιρη διάγνωση θα παραμείνει κλειδί για την σωτηρία ζωών, δήλωσε ο Vogelstein. Η ανίχνευση των καρκινικών κυττάρων χρήζει συνεχούς μελέτης ώστε να μπορούν να ιαθούν.
Τόσο ο Δρ. Bert Vogelstein όσο και ο Tomasetti είναι σε θέση να δώσουν απαντήσεις και να ανακουφίσουν τη θλίψη των ασθενών που -ενώ ακολουθούν ένα υγιεινό τρόπο ζωής- νοσούν από καρκίνο.
