Για μερικά ζευγάρια, η τεκνοποίηση είναι γρήγορη και εύκολη.
Για άλλους, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Η υπογονιμότητα είναι μια συχνή πάθηση που επηρεάζει ένα στα έξι ζευγάρια κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ζωής. Το 18-30% αυτών των ζευγαριών αντιμετωπίζουν προβλήματα με την ωορρηξία.
Μερικές φορές η υπογονιμότητα συνδέεται με ειδικά θέματα όπως η απόφραξη των σαλπίγγων στη γυναίκα, το χαμηλό ή καθόλου σπέρμα του άνδρα - προβλήματα που μπορούν να αντιμετωπιστούν με έναν ειδικό ιατρό γονιμότητας και θεραπείες, όπως η εξωσωματική ή τεχνητή γονιμοποίηση. Για πολλούς άλλους όμως, οι λόγοι της υπογονιμότητας είναι πολύ πιο δύσκολο να προσδιοριστούν αφού συχνά τα προβλήματα είναι υποκλινικά. Πριν λοιπόν τις συνήθεις θεραπείες γονιμότητας τα ζευγάρια μπορούν να προσπαθήσουν μόνα τους με απλές αλλαγές στην καθημερινότητα τους να βοηθηθούν. Οι αλλαγές αυτές μπορούν να βοηθήσουν και άτομα που δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα γονιμότητας , αλλά απλά θέλουν να ενισχύσουν τη γονιμότητα τους.
Διατροφή για αύξηση της γονιμότητας
- Καταναλώνετε περισσότερα μονοακόρεστα λίπη (ελαιόλαδο) και λιγότερα trans-λιπαρά οξέα (βρίσκονται σε πολλά τυποποιημένα προϊόντα και σε fast food).
- Αύξηση της πρόσληψης των φυτικών πρωτεϊνών (πχ. όσπρια, σόγια) και μείωση ζωικών πρωτεϊνών (πχ κόκκινο κρέας).
- Καταναλώνετε τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες και χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο - όπως τα δημητριακά ολικής αλέσεως, λαχανικά, φρούτα, δημητριακά / ζυμαρικά ολικής άλεσης, φασόλια και αποφύγετε την πρόσληψη επεξεργασμένων υδατανθράκων και σακχάρων (πχ. γλυκίσματα, καραμέλες, αναψυκτικά, συμπυκνωμένους χυμούς).
- Καταναλώνετε μέτριες ποσότητες γαλακτοκομικών προϊόντων υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά - όπως το πλήρες γάλα, το τυρί και παγωτό (1000-1300 mg ασβεστίου μέσω της διατροφής).
- Προσλαμβάνετε 18 mg / ημέρα σιδήρου από τις τροφές - κρέας θαλασσινά, ξηρούς καρπούς, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, αποξηραμένα φρούτα, φασόλια.
- Προσλαμβάνετε φυλλικό οξύ (400 μικρογραμμάρια) ημερησίως πριν την εγκυμοσύνη για τη σωστή ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού του μωρού σας (καλές πηγές: σπανάκι, πράσινα λαχανικά, αβοκάντο, αρκετά φρούτα).
- Ο ψευδάργυρος είναι ζωτικής σημασίας για τη γονιμότητα (καλές πηγές: όσπρια, θαλασσινά, ξηροί καρποί, κρέας).
- Καταναλώνετε τρόφιμα πλούσια σε ωμέγα - 3 (καλές πηγές: λιπαρά ψάρια, ξηροί καρποί).
- Πίνετε άφθονο νερό και αποφεύγεται τα ανθρακούχα.
Διατήρηση υγιούς βάρους / ΔΜΣ και γονιμότητα
Οι γυναίκες που είναι υπέρβαρες ή παχύσαρκες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για πολλές σοβαρές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων των επιπλοκών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τις καρδιακές παθήσεις, το διαβήτη τύπου 2, καθώς και ορισμένες μορφές καρκίνου (ενδομητρίου, μαστού, παχέος εντέρου). Οι ελλιποβαρείς γυναίκες βρίσκονται επίσης σε κίνδυνο για σοβαρά προβλήματα υγείας. Το κλειδί για την επίτευξη και διατήρηση ενός υγιούς βάρους δεν είναι οι βραχυπρόθεσμες διατροφικές αλλαγές. Πρόκειται για έναν τρόπο ζωής που περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή και τακτική σωματική άσκηση.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η γονιμότητα μειώνεται έχοντας ένα Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) < 20 ή > 25 kg/m2. Έχει βρεθεί ότι η γονιμότητα των γυναικών με ΔΜΣ > 25 kg/m2 είναι χαμηλότερη από γυναίκες στα φυσιολογικά όρια ΔΜΣ ( 20-25 kg/m2 ). Η γονιμότητα είναι μικρότερη στις γυναίκες με μεγάλο ή ακανόνιστο κύκλο, ακόμη και όταν ο ΔΜΣ είναι εντός των φυσιολογικών ορίων.
Φυσική δραστηριότητα και γονιμότητα
Η άσκηση είναι μια ιδιαίτερα ευεργετική δράση, αφού μειώνει το στρες και βελτιώνει την ποιότητα της ζωής. Η καρδιαγγειακή βελτίωση διατηρεί την γλυκαιμική ισορροπία από την αυξημένη ευαισθησία των ιστών στην ινσουλίνη. Η σωματική αδράνεια είναι η επικίνδυνη για την υγεία (διαβήτης, υπερλιπιδαιμίες). Για τις ενήλικες γυναίκες συστήνεται 150 λεπτά άσκηση μέτριας έντασης την εβδομάδα.
Κάπνισμα και αλκοόλ και γονιμότητα
Τα παραπάνω μπορεί να προκαλέσουν πολλά προβλήματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για μια γυναίκα και το μωρό της, όπως η πρόωρη γέννηση, οι γενετικές ανωμαλίες και η βρεφική θνησιμότητα.
Το κάπνισμα συνδέεται με κύκλο μικρού μήκους, ιδιαίτερα σε γυναίκες που καπνίζουν τουλάχιστον 1 πακέτο / ημέρα. Οι γυναίκες που καπνίζουν μισό πακέτο / ημέρα έχουν σημαντικά πιο μεταβλητή φάση έμμηνου ρήσης από τις μη καπνίστριες. Όσο μεγαλύτερη είναι η ποσότητα καπνίσματος, τόσο πιο πιθανός γίνεται ο κίνδυνος υπογονιμότητας λόγω ωορρηξίας και των σύντομων έμμηνων κύκλων.
Παραμένει ασαφές από τα στοιχεία, αν το επίπεδο κατανάλωσης αλκοόλ έχει επιπτώσεις στη γονιμότητα, καθώς υπάρχουν λίγες μελέτες. Μια μελέτη με περισσότερα από 10.000 ζευγάρια, συνέδεσε την υψηλή κατανάλωση αλκοόλ (> 8 ποτά / εβδομάδα), αλλά όχι τη μέτρια κατανάλωση με μείωση της γονιμότητας.
Η Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής συμβουλεύει ότι αν δεν μείνετε έγκυος μετά από 12 μήνες από την τακτική σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις – ή μετά από έξι μήνες, αν είστε γυναίκα άνω των 35 ετών - ήρθε η ώρα να ζητήσετε βοήθεια από έναν ειδικό γονιμότητας.
Αναφορές:
- Chavarro JE, Rich-Edwards JW, Rosner BA, Willett WC. Diet and lifestyle in the prevention of ovulatory disorder infertility. Obstet Gynecol. 2007 Nov;110(5):1050-8.
- Barron M. Fertility Literacy for Women in Primary Care Settings. The Journal for Nurse Practitioners Volume 9, Issue 3, March 2013, Pages 161–165
- Moos, Merry-K, et al. Healthier women, healthier reproductive outcomes: recommendations for the routine care of all women of reproductive age. AJOG Volume 199, Issue 6, Supplement B , Pages S280-S289, December 2008
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Preconception Health and Health Care; Planning for Pregnancy http://www.cdc.gov/preconception/planning.html