Άσκηση και σακχαρώδης διαβήτης

Τα σάκχαρα και το άμυλο μετατρέπονται σε γλυκόζη που με την βοήθεια της ινσουλίνης εισχωρεί στα μυϊκά κύτταρα και χρησιμοποιείται για ενέργεια ή αποθηκεύεται για μετέπειτα χρήση.

Υπάρχουν οι εξής τύποι σακχαρώδη διαβήτη:

• Ο τύπος I (ινσουλινοεξαρτώμενος ή νεανικός) και χαρακτηρίζεται από απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης.
• Ο τύπος II (μη ινσουλινοεξαρτώμενος ή σακχαρώδης διαβήτης του ενήλικα) που χαρακτηρίζεται από μερική έλλειψη ινσουλίνης και είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος διαβήτη.
• Εξασθενημένη ανεκτικότητα σακχάρου.
• Μια άλλη κατηγορία είναι ο '' διαβήτης κύησης'' ο οποίος εμφανίζεται συνήθως μετά από τον τοκετό. Σε αυτή την περίπτωση οι γυναίκες πρέπει να ακολουθήσουν έναν υγιεινό τρόπο ζωής γιατί αλλιώς μπορεί να αναπτύξουν διαβήτη τύπου I.

Συμπτώματα σακχαρώδη διαβήτη:

1. Kούραση
2. Aδυναμία
3. Xάσιμο βάρους
4. Πολυφαγία
5. Πολυδιψία, πολυουρία
6. Υπεργλυκαιμία
7. Γλυκοουρία
8. Εμφάνιση κετονών στο αίμα και στα ούρα

Προτείνεται η σωστή διατροφή, η φαρμακευτική αγωγή και η άσκηση. Το ασκησιολόγιο πρέπει να είναι εξατομικευμένο, ευχάριστο και πάντα σε συνεργασία με τον εκάστοτε θεράποντα ιατρό.

Είναι πια κοινά αποδεκτό ότι ένα πρόγραμμα αεροβικής προπόνησης αποτελεί μέρος της θεραπείας του σακχαρώδη διαβήτη. Βέβαια τα τελευταία χρόνια η Αμερικάνικη Αθλητιατρική Εταιρία προτείνει την εφαρμογή προπόνησης με αντιστάσεις (βάρη). Πολλές μελέτες αποδεικνύουν την προπόνηση με βάρη το ίδιο αποτελεσματική και ασφαλή με την αερόβια προπόνηση, καθώς μπορεί να επιφέρει σημαντικές προσαρμογές στον έλεγχο της γλυκόζης, την δράση της ινσουλίνης στην μυϊκή δύναμη ενώ μπορεί να επηρεάσει θετικά την σύσταση του σώματος, την ανοχή στην κόπωση, καθώς και το βιοχημικό προφίλ των ασθενών. Συγκριτικές μελέτες δείχνουν πώς ειδικά ο συνδυασμός της άσκησης με βάρη και της αερόβιας προπόνησης έχει τα καλύτερα αποτελέσματα. Η άσκηση με βάρη πρέπει να είναι στο 40-50% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας και  8-10 ασκήσεις από 2 σετ των 10-15 επαναλήψεων. Κατά την Α.Α.Ε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα πρέπει να έχει βάρη 2 φορές την εβδομάδα.

Η άσκηση έχει άμεσες επιδράσεις όπως:

• Αύξηση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και
• Μείωση του σακχάρου λόγω χρησιμοποίησης του στην άσκηση.

Αλλά και μακροχρόνιες επιδράσεις όπως:

• Αύξηση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη
• Μείωση σωματικού βάρους
• Ρύθμιση της έκκρισης της ινσουλίνης από το πάγκρεας
• Αύξηση της δραστηριότητας των υποδοχέων της γλυκόζης στο κύτταρο
• Μείωση των τριγλυκεριδίων και αύξηση της καλής χοληστερίνης
• Μείωση της δόσης ινσουλίνης και φαρμάκων για το σάκχαρο
• Βελτίωση της ποιότητας ζωής

Χαρακτηριστικά άσκησης:

Ένταση

1. χαμηλή για συμμετοχή στην άσκηση για πολύ ώρα
2. 40-50% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας
3. αποφυγή πιασίματος

Συχνότητα

Μέρα παρά μέρα, γιατί τα ευεργετικά αποτελέσματα της άσκησης στην ευαισθησία της ινσουλίνης διαρκούν μόνο 2 μέρες.

Διάρκεια

1. 30 συνεχόμενα λεπτά ή 2x15΄ ή 3x10'
2. χαμηλής έντασης για καρδιαγγειακά αποτελέσματα

Είδος

1. αερόβια
2. βάρη
3. ευχάριστη
4. όχι πολλά τραντάγματα για αποφυγή τραυματισμών

Προφυλάξεις

1. ενημέρωση γιατρού
2. συχνή μέτρηση σακχάρου
3. μείωση της δόσης ινσουλίνης σε συνεννόηση με τον γιατρό
4. πρόσληψη υδατανθράκων 10-15 gr πριν από άσκηση 30-60 λεπτών
5. η ένεση ινσουλίνης να γίνεται στην κοιλιακή χώρα και όχι σε μέλος που θα χρησιμοποιηθεί κατά την άσκηση (πόδια)
6. αποφυγή άσκησης κατά την μέγιστη λειτουργία της ινσουλίνης
7. λήψη υδατανθράκων κατά την διάρκεια παρατεταμένης άσκησης
8. άτομα με πρόβλημα στα μάτια καλό θα είναι να αποφεύγουν τα βάρη
9. δεν συνίσταται άσκηση αν η τιμή του σακχάρου είναι πάνω από 400mg/dl και αν είναι ανάμεσα σε 200-400mg/d η άσκηση πρέπει να γίνεται μόνο υπό την επίβλεψη γιατρού η εργοφυσιολόγου
10. αν υπάρχουν κετόνες στα ούρα τότε θα πρέπει να ελεγχθούν πριν την άσκηση

Μην αφήνετε καμία πάθηση και τίποτα να σας κρατήσει μακριά από τα οφέλη της άσκησης.

Όπως έχουμε ξανά πει άλλοι βρίσκουν χρόνο και λύσεις και άλλοι βρίσκουν δικαιολογίες.

Γράφει: Χαρίδημος Ζαρίκος, Καθηγητής Φυσικής Αγωγής

www.ensomati.gr