Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες είναι οργανικές ενώσεις οι οποίες σε μικρές ποσότητες είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη, την αναπαραγωγή και τη διατήρηση της ανθρώπινης ζωής.
Ονομάζονται έτσι διότι χρειάζονται λιπαρά οξέα για να απορροφηθούν από τον οργανισμό. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι βιταμίνες Α, D, E και Κ. Ας ερευνήσουμε λοιπόν την κάθε μία από αυτές ξεχωριστά.
ΒΙΤΑΜΙΝΗ Α
Είναι γνωστή και ως ρετινόλη και έχει ουσιώδη λειτουργία στη φυσιολογική όραση, καθώς και σε άλλες λειτουργίες του κυττάρου. Βρίσκεται σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης σαν βιταμίνη και σε φυτικής προέλευσης τρόφιμα με μορφή προβιταμίνης (καροτένια).
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ:
- συκώτι
- ψάρια
- πράσινα και πολύχρωμα λαχανικά και φρούτα,
- γάλα
- αυγά
ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΤΗΣ
- υπερκεράτωση του δέρματος
- νυχταλωπία (κακή όραση σε χαμηλό φωτισμό)
- ξηροφθαλμία
- πτώση αμυντικής ικανότητας του οργανισμού
Η συμπληρωματική χορήγησή της μπορεί να είναι επικίνδυνη για την υγεία και να προκληθούν τοξικές βλάβες όπως αύξηση ενδοκράνιας πίεσης, σπασμούς ή αποφολιδωτική δερματίτιδα.
ΒΙΤΑΜΙΝΗ D
Αποτελεί ουσία κρίσημης σημασίας για την ανάπτυξη των οστών σε συνεργασία με το φώσφορο και το ασβέστιο. Συντίθεται από τον οργανισμό με την προϋπόθεση ότι υπάρχει επαρκής έκθεση στον ήλιο με αποτέλεσμα να διακυμένονται οι ανάγκες ανάλογα με τον τόπο διαβίωσης.
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ:
- γάλα
- αυγά
- γιαούρτι
- συκώτι
ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΤΗΣ
- ραχίτιδα στα παιδιά με αποτελέσμα παραμορφωμένα και ευθραυστα οστά
- οστεομαλακία στους ενήλικες με άλγη στα οστά και αδυναμία των μυών
ΒΙΤΑΜΙΝΗ Ε
Ανήκει στις τοκοφερόλες και είναι άμεσα συνδεδεμένη με την έννοια της γονιμότητας. Είναι μια βιταμίνη που δεν μπορεί να λήψει από τον οργανισμό λόγω ανεπαρκούς πρόσληψης παρά μόνο αν σε σοβαρά περιστατικά δυσαπορρόφησης του εντέρου. Γνωστή για την αντιοξειδωτική της δράση όπου ίσως προλαμβάνει χρόνια εκφυλιστικά νοσήματα του κεντρικού νευρικού συστήματος αλλά και του καρδιαγγειακού συστήματος.
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ:
- ελαιόλαδο
- μαργαρίνες με φυτικά έλαια
- κρέας
- ενδοσπέρμιο δημητριακών
ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΤΗΣ:
- Πολύ σπάνια παρατηρείται έλλειψη στον άνθρωπο παρά μόνο σε περιπτώσεις πρόωρων νεογνών και σε καταστάσεις σοβαρής δυσαπορρόφησης
ΒΙΤΑΜΙΝΗ Κ
Συμμετέχει στην πήξη του αίματος διότι επεμβαίνει στη σύνθεση της προθρομβίνης. Σπάνια παρατηρείται έλλειψη της βιταμίνης αυτής στον οργανισμό και μόνο έπειτα από σοβαρή αιμοραγία, παθήσεις του εντέρου που προκαλούν δυσαπορρόφηση καθώς και μετά από κατανάλωση ορισμένων αντιβιοτικών ευρέως φάσματος που καταστρέφουν την χλωρίδα του εντέρου.
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ:
- πράσινα φυλλώδη λαχανικά
- λάχανο
- ντομάτες
- αρακάς
Κοινό χαρακτηριστικό των βιταμινών A,D,E και K είναι ότι συσσωρεύονται στον οργανισμό επομένως η υπερβολική λήψη τους μπορεί να έχει τοξική δράση. Προτιμάτε μια ισορροπημένη διατροφή η οποία θα καλύψει τις ανάγκες σας σε αυτές τις βιταμίνες μιας και είναι τόσο ευρέως διαδεδομένες στα τρόφιμα.
