Ως θερμίδα ορίζεται η ενέργεια που απαιτείται για να αυξηθεί η θερμοκρασία ενός γραμμαρίου καθαρού και αποσταγμένου νερού κατά 1 βαθμό κελσίου.
Οι θερμίδες (cal ή joules) βρίσκονται στα τρόφιμα τα οποία αποδίδουν ενέργεια κατά την κατανάλωσή τους.Συγκεκριμένα, θερμίδες έχουν τα μακροθρεπτικά συστατικά που υπάρχουν στα τρόφιμα. Αυτά είναι οι υδατάνθρακές, οι πρωτεΐνες και το λίπος. Κάθε ένα από αυτά τα μακροθρεπτικά συστατικά αποδίδει την δική του ενέργεια κατά την καύση ενός γραμμαρίου. Δηλαδή:
-Η καύση ενός γραμμαρίου υδατάνθρακα αποδίδει 4 θερμίδες,
-Η καύση ενός γραμμαρίου λίπους αποδίδει 9 θερμίδες,
-Η καύση ενός γραμμαρίου πρωτεΐνης αποδίδει 4 θερμίδες.
Το αλκοόλ παρότι δεν είναι μακροθρεπτικό συστατικό αποδίδει ενέργεια κατά την καύση του. Η ενέργεια που αποδίδει, αντιστοιχεί στις 7 θερμίδες ανά γραμμάριο. Τα μικροθρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία που περιέχονται στα τρόφιμα δεν έχουν θερμίδες.
Ενεργειακό Ισοζύγιο
Ο όρος ενεργειακή πρόσληψη (ή θερμιδική πρόσληψη) αφορά την ενέργεια που προσλαμβάνεται κατά την κατανάλωση των τροφών.
Ενεργειακή ή θερμιδική απώλεια σημαίνει το ποσό των θερμίδων το οποίο δαπανάται από το άτομο. Η 24ωρη ενεργειακή απώλεια είναι το άθροισμα του Βασικού Μεταβολισμού Ηρεμίας που αποτελεί το 60-75% των ενεργειακών δαπανών (καύσεων) ενός μέσου ατόμου, της θερμογενετικής δράσης της τροφής (10% των ενεργειακών δαπανών) και της φυσικής δραστηριότητας που αποτελεί το 15-30% της ημερήσιας ενεργειακής απώλειας.
Επομένως, ένα άτομο βρίσκεται σε θερμιδικό ισοζύγιο, δηλαδή σε σταθερό σωματικό βάρος, όταν η θερμιδική του πρόσληψη είναι ίση με τη θερμιδική του απώλεια.
Ενεργειακό Ισοζύγιο (Διατήρηση Βάρους):
Ενέργεια που παίρνουμε από τις τροφές = Ενέργεια που δαπανούμε
Υπεροχή της θερμιδικής πρόσληψης σε σχέση με τη θερμιδική απώλεια σημαίνει θετικό θερμιδικό ισοζύγιο και εφόσον αυτό συνεχίζεται για πολύ καιρό, τελικά υπάρχει αύξηση του σωματικού βάρους αλλά και του σωματικού λίπους επειδή ο οργανισμός αποθηκεύει την περίσσεια ενέργειας με τη μορφή λίπους.
Αντίθετα, όταν η θερμιδική απώλειας είναι μεγαλύτερη από την θερμιδική πρόσληψη τότε έχουμε αρνητικό θερμιδικό ισοζύγιο με αποτέλεσμα ο οργανισμός να αρχίσει να χρησιμοποιεί τα αποθέματα ενέργειας (π.χ. λίπος) για να καλύψει τις ανάγκες του, με συνέπεια την απώλεια βάρους.
Βασική αρχή λοιπόν που πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας είναι ένα σταθερό ενεργειακό ισοζύγιο έτσι ώστε να μην υπάρχουν ακραίες αυξομειώσεις βάρους.
της Κατερίνας Καλογεροπούλου, διαιτολόγου-διατροφολόγου στην Cosmetic Derma Medicine
