Η κατάθλιψη, όταν υφίσταται, επηρεάζει αρνητικά τις ζωές των ανθρώπων με ποικίλους τρόπους
και πολλές φορές προκαλεί δυσλειτουργικότητα σε πολλές πτυχές της ζωής τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνήθως παρατηρείται έλλειψη κινήτρων, συναισθηματικές, συμπεριφορικές και βιολογικές διαταραχές, καθώς και προβλήματα στις γνωστικές λειτουργίες.
Σε συναισθηματικό επίπεδο, παρατηρείται μείωση της ικανότητας του ατόμου να βιώσει θετικά συναισθήματα, ενώ παράλληλα νοιώθει πολύ έντονα την παρουσία αρνητικών συναισθημάτων όπως άγχος, θυμό, ντροπή και ενοχές.
Σε γνωστικό επίπεδο, το άτομο διακατέχεται από αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό του και το περιβάλλον του και μπορεί να παρουσιάσει κάποια προβλήματα στη συγκέντρωση, στην προσοχή, και στη μνήμη.
Σε σχέση με τη συμπεριφορά, η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει μια τάση για εξάρτηση από τους άλλους ενώ συχνά το άτομο αποσύρεται από κοινωνικές καταστάσεις που παλαιοτέρα του έδιναν ευχαρίστηση. Τα πιο συνήθη βιολογικά προβλήματα αφορούν σε διαταραχές του ύπνου, της διατροφής καθώς και σε ορμονικές διαταραχές.
Τέλος, η έλλειψη κινήτρων αναφέρεται σε συμπτώματα απάθειας, απώλεια ενέργειας και ενδιαφέροντος για πράγματα που στο παρελθόν υπήρξαν σημαντικά για το άτομο. Είναι αναγκαίο να τονιστεί ότι η κατάθλιψη δεν εμφανίζεται σε όλες τις περιπτώσεις με τον ίδιο τρόπο και φυσικά διαφέρει στη συχνότητα, το βαθμό και τη διάρκεια των συμπτωμάτων σε κάθε άνθρωπο.
Παρόλο που η κατάθλιψη είναι ένα συνηθισμένο πρόβλημα της εποχής μας, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται έγκαιρα έτσι ώστε να μην αναπτυχθούν σοβαρότερα προβλήματα ως αποτέλεσμα της καταθλιπτικής διάθεσης. Υπάρχουν κάποιοι μέθοδοι αυτοβοήθειας οι οποίες συνιστώνται. Οι μέθοδοι αυτοί βασίζονται κυρίως στην αλλαγή των αρνητικών σκέψεων και της συμπεριφοράς, το οποίο με τη σειρά του θα επιφέρει θετική αλλαγή στη διάθεση.
Είναι σημαντικό να προσπαθήσει το άτομο να αναγνωρίσει τα πράγματα και τις καταστάσεις που του προκαλούν αίσθημα ευχαρίστησης, τα οποία θα συμπεριλαμβάνονται σε ένα καθημερινό πρόγραμμα που θα σχεδιάσει.
Τα άτομα με κατάθλιψη δε διαθέτουν συνήθως την ενέργεια για να δραστηριοποιηθούν, οπότε παραμένουν αδρανή. Το αίσθημα αδράνειας αυξάνει τα καταθλιπτικά συναισθήματα, εμποδίζοντας οποιαδήποτε μορφή δραστηριοποίησης και έτσι το άτομο μπαίνει σε ένα φαύλο κύκλο. Για να σπάσει αυτός ο κύκλος θα πρέπει να προγραμματίζει κάποιες δραστηριότητες οι οποίες να ταιριάζουν στον τρόπο ζωής του.
Επίσης, είναι σημαντικό να μάθει τρόπους να χαλαρώνει, ακόμα και αν το άγχος και η ένταση δεν αποτελούν τους παράγοντες που προκαλούν την κατάθλιψη του.
Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην τάση που έχουν τα άτομα με κατάθλιψη να ασκούν αυστηρή κριτική στον εαυτό τους. Σε αυτήν την περίπτωση, το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσουν αυτήν την τάση και να προσπαθήσουν να τη μειώσουν σταδιακά.
Τέλος, ένας από τους παράγοντες που ενισχύει την καταθλιπτική διάθεση είναι η κοινωνική απομόνωση. Στην προσπάθεια αλλαγής αυτής της κατάστασης συνιστάται η εκμάθηση καινούριων κοινωνικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων.
Η κατάθλιψη πρέπει να αντιμετωπίζεται εγκαίρως. Αν το άτομο διαπιστώσει ότι έχει έντονη καταθλιπτική διάθεση, η οποία δεν βελτιώνεται με μεθόδους αυτοβοήθειας, τότε θα πρέπει να απευθυνθεί σε κάποιο ψυχολόγο ή σε ένα φορέα συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας.