Τα βασικά χαρακτηριστικά του τραυλισμού

.

Επιπλέον, ο τραυλισμός συναντάται σε όλους τους πολιτισμούς και οι ειδικοί προσπαθούν συστηματικά να κατανοήσουν την φύση και την αιτιολογία του τραυλισμού. Παρόλα αυτά ο τραυλισμός παραμένει ένα πολυδιάστατο και πολύπλοκο πρόβλημα. Τα δύο επικρατέστερα διαγνωστικά εγχειρίδια (DSM-IV & ICD-10) θωρούν τον τραυλισμό διαταραχή του λόγου και της ομιλίας. Συγκεκριμένα σύμφωνα με το DSM-IV ο τραυλισμός ορίζεται ως διαταραχή της φυσιολογικής ροής και της ρυθμικής διαμόρφωσης της ομιλίας η οποία είναι δυσανάλογη για την ηλικία του ατόμου. Φαίνεται όμως, ότι ο τραυλισμός όχι μόνο διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες διαταραχές του λόγου αλλά παρουσιάζει περισσότερες ομοιότητες με τις αγχώδεις διαταραχές. Για αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη αυτή η ιδιαιτερότητα στην αντιμετώπιση του. Το παράδοξο είναι ότι ο τραυλισμός εκδηλώνεται με μεγαλύτερη ένταση όταν το άτομο προσπαθεί πολύ να τον αποφύγει. Δηλαδή το άτομο τραυλίζει περισσότερο στις περιπτώσεις εκείνες που επιθυμεί να τραυλίσει λιγότερο. Πολλοί ειδικοί θεωρούν ότι η συστηματική προσπάθεια αποφυγής του τραυλισμού οδηγεί τελικά στην εκδήλωση και διατήρηση του. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που το άτομο είναι σε θέση να μιλά με απόλυτη ευχέρεια και αυτό σε συνδυασμό με τις περιπτώσεις έντονης παρουσίας του οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο τραυλισμός δεν συνδέεται μόνο με τον έλεγχο των οργάνων παραγωγής της ομιλίας. Οι επιπτώσεις του τραυλισμού στην ψυχολογική κατάσταση, στην αυτοεκτίμηση, στις διαπροσωπικές σχέσεις και στη γενικότερη λειτουργικότητα του ατόμου απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή.

Επιδημιολογικά στοιχεία

Ο τραυλισμός εκδηλώνεται περίπου στο 1% του γενικού πληθυσμού. Σε άτομα με νοητική υστέρηση ο τραυλισμός εκδηλώνεται σε ποσοστό 3%. Ο τραυλισμός μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε στιγμή της παιδικής ηλικίας αλλά η συνηθέστερη ηλικία έναρξης εντοπίζεται μεταξύ 2 και 5 χρονών ενώ ως μικρότερη ηλικία έναρξης αναφέρονται οι 18 μήνες. Η συχνότητα εκδήλωσης του τραυλισμού διαφοροποιείται στα δύο φύλα. Η διαφορά αυτή είναι πιο εμφανής στην παιδική ηλικία σε αναλογία 3:1 σε βάρος των αγοριών.

Βασικά χαρακτηριστικά

Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του τραυλισμού είναι η περιοδικότητα και τα φαινόμενα δισταγμού. Τις περισσότερες φορές το άτομο δεν τραυλίζει σε κάθε λέξη που εκφέρει αλλά κάποιες λέξεις ή φράσεις εκφέρονται με ευκολία και άλλες με δυσκολία. Τα φαινόμενα δισταγμού είναι η επανάληψη τμήματος ή ολόκληρης της λέξης, η στιγμιαία παύση πριν μια λέξη, η χρήση ηχητικών στοιχείων όπως «εεεεεεε..», «ξέρεις», η διακοπή της ροής του λόγου για να διορθώσει το άτομο μια λέξη. Ο τραυλισμός συνήθως εμφανίζεται σε συγκεκριμένα σημεία μέσα στις λέξεις ή σε συγκεκριμένες λέξεις. Ένας βασικός παράγοντας ο οποίος αυξάνει την πιθανότητα εκδήλωσης του τραυλισμού είναι το αίσθημα της πίεσης που προκαλεί στο άτομο η επικοινωνία με άλλους. Άλλος παράγοντας είναι όταν ζητηθεί από το άτομο να επαναλάβει κάτι που είπε γιατί δεν έγινε κατανοητό την πρώτη φορά που ειπώθηκε. Για αυτό η συνήθης τακτική των γονιών να ζητούν από τα παιδιά που τραυλίζουν να επαναλάβουν μια λέξη αργά και καθαρά όχι μόνο δεν τα βοηθά αλλά επιδεινώνει και το πρόβλημα. Άλλος παράγοντας που επιδεινώνει τον τραυλισμό είναι η παρουσία ακροατηρίου και η προσπάθεια του ατόμου να οργανώσει από πριν την ομιλία του. Από την άλλη υπάρχουν και παράγοντες που μειώνουν την πιθανότητα εκδήλωσης του τραυλισμού με κοινό παρανομαστή την απουσία επικοινωνιακής πίεσης η μείωση της επικέντρωσης του ατόμου στην ομιλία του. Επίσης, ο τραυλισμός δεν εμφανίζεται όταν το άτομο τραγουδά, βρίζει ή μιλά με συγκεκριμένο ρυθμό πχ. λέει από έξω κάτι που έμαθε. Η απουσία ακροατών ευνοεί επίσης όπως και όταν το άτομο μιλά σε ζώα ή μικρά παιδιά.

Κατά τη διάρκεια που το άτομο τραυλίζει το άτομο αισθάνεται ότι υπάρχει ένα φυσικό εμπόδιο, βιώνει δηλαδή μια αδυναμία ελέγχου των οργάνων ομιλίας. Συχνά αναφέρουν ότι αισθάνονται «τη γλώσσα να κολλά στον ουρανίσκο» ή «το λαιμό να κλείνει». Το άτομο σε γενικές γραμμές βιώνει στιγμές έντασης. Σε ψυχολογικό επίπεδο τέλος, το άτομο πριν τις στιγμή του τραυλισμού αισθάνεται συνήθως άβολα το οποίο συχνά προκαλεί δυσφορία ακόμη πανικό. Αυτή η κατάσταση συχνά χαρακτηρίζεται ως αναμονή τραυλισμού. Μετά την εκδήλωση του τραυλισμού το άτομο αισθάνεται ντροπή, απογοήτευση και αγωνία για ενδεχόμενη επανεμφάνιση. Για αυτό συχνά το άτομο που τραυλίζει αναπτύσσει φοβικές αντιδράσεις απέναντι στην ομιλία και ενδέχεται να αρχίσουν να αποφεύγουν καταστάσεις στις οποίες καλούνται να μιλήσουν.