Απώλεια και πένθος

Ξυπνάς το πρωί και η πρώτη σκέψη που κάνεις είναι «Ούτε σήμερα ζει». Το πένθος έχει διάφορα στάδια, όπως όλες οι τραυματικές εμπειρίες στη ζωή ενός ανθρώπου και για τον καθένα διαφέρει ο χρόνος που θα χρειαστεί για να περάσει από όλα τα στάδια:

1. Άρνηση: «Δεν το πιστεύω». Στην αρχή το άτομο αρνείται να δεχθεί ότι το αγαπημένο του πρόσωπο έχει φύγει από τη ζωή, ανεξάρτητα από το αν ο θάνατος ήταν αιφνίδιος ή αναμενόμενος. Νιώθει χαμένο και αποπροσανατολισμένο, όλες οι ισορροπίες της ζωής του ανατρέπονται.
2. Ξέσπασμα: Το κλάμα είναι το κύριο χαρακτηριστικό αυτού του σταδίου. Περιλαμβάνει έντονα το αίσθημα του άδικου για το χαμό του αγαπημένου προσώπου και συχνά υπερισχύουν οι τύψεις και ενοχές για όσα δεν πρόλαβε να πει σε αυτόν που έφυγε.
3. Θλίψη: Όταν επέρχεται σιγά σιγά η συνειδητοποίηση και το άτομο αρχίζει να συμφιλιώνεται με την ιδέα του θανάτου, είναι πιθανό να εκδηλώσει συμπτώματα παρόμοια με αυτά της κατάθλιψης. Έντονο αίσθημα ματαίωσης, αποφυγή κοινωνικών δραστηριοτήτων, αϋπνίες, μειωμένη όρεξη για φαγητό και μια γενικότερη παραίτηση από τη ζωή είναι κάποια από αυτά.
4. Αποδοχή: Και φτάνει μια στιγμή που το άτομο συνειδητοποιεί ότι πλέον θα ζει με αυτή την απώλεια και αυτό θα είναι για πάντα. Και ότι πλέον δεν είναι ο ίδιος άνθρωπος με πριν. Νιώθει ότι πέρασε μέσα από μια καταιγίδα και βγήκε πιο δυνατό από αυτή. Τότε, τα συναισθήματα αλλάζουν, οι ενοχές μειώνονται, η θλίψη υποχωρεί, η καθημερινότητα επανέρχεται στους φυσιολογικούς της ρυθμούς.

Σε βάθος χρόνου το άτομο που βιώνει μια τέτοια απώλεια είναι σε θέση να κρατήσει τις όμορφες αναμνήσεις από το αγαπημένο πρόσωπο που δε ζει πια, να θυμάται με μια γλυκιά νοσταλγία όσα έζησε μαζί του και να μιλάει για το χαμό του σαν ένα στάδιο που έκλεισε το κύκλο μιας ζωής.

Αν μαθαίνουμε κάτι από την απώλεια και το πένθος είναι ότι οι αγαπημένοι μας ζουν για πάντα μέσα από τη θύμησή τους. Και κάτι ακόμα: ότι η ζωή συνεχίζεται…

Ηλιάνα Χρυσικάκου, Ψυχολόγος