Ψυχολογία Κύησης

Είναι μια στιγμή που ο άνδρας και η γυναίκα αντιμετωπίζουν τους φόβους και τις προσδοκίες τους για να γίνουν γονείς. Η επικείμενη μητρότητα προκαλεί ψυχολογικές αλλαγές στην μητέρα αλλά και στον πατέρα.

Συνοπτικά οι ψυχολογικές αλλαγές κατά την διάρκεια της κύησης χωρίζονται σε τρεις ενότητες, που αντιστοιχούν στα τρία τρίμηνα της κύησης:

Ψυχολογικές αλλαγές πρώτου τριμήνου: Μπορεί να μην είστε σε θέση να δείτε τις αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου, αλλά είναι σημαντική. Κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου, κάποιες νέες μητέρες μπορεί να συμπληρώνεται με ένα αίσθημα ανησυχίας για την απώλεια της το νεογέννητο μωρό τους. Οι φόβοι αυτοί, αν και αβάσιμη, είναι απόλυτα φυσιολογικό. Διαβάστε για τα πολλά συναισθήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσιμης περιόδου στην ανάπτυξη του εμβρύου.

Ψυχολογικές αλλαγές δεύτερου τριμήνου: Μόλις το στρες και το άγχος του πρώτου τριμήνου έχουν περάσει, οι συναισθηματικές μεταβολές του δεύτερου τριμήνου αρχίσει. Αν και τα συναισθήματα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου θα είναι συνήθως λιγότερο έντονη, μπορεί να είναι εξίσου ανησυχητικές. Πολλές μητέρες αρχίζουν να αισθάνονται αμήχανα για το βάρος που βάζουν για να υποστηρίξει το μωρό τους, και αυτά τα συναισθήματα μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Ψυχολογικές αλλαγές τρίτου τριμήνου: Κατά το τρίτο τρίμηνο, οι γυναίκες τον τοκετό πρόβλεψη και την αντιμετώπιση με σημαντικές φυσικές αλλαγές. Ενώ οι φόβοι απώλειας του μωρού συνήθως έχουν εξαφανιστεί από αυτό το σημείο, μια νέα αγωνία παίρνει τη θέση του - το φόβο της άφιξης του μωρού. Επίσης, οι ανησυχίες για την εργασία και τη γέννηση είναι επίσης κοινό κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων μηνών της εγκυμοσύνης.

Επίσης πρέπει να σημειωθεί, ότι ταυτόχρονα όμως, με τις έγκυες γυναίκες, αντιμετωπίζουν σημαντικές φυσικές και συναισθηματικές αλλαγές, και οι μέλλοντες πατέρες, οι οποίοι διέρχονται από συναισθηματικές αλλαγές. Μερικοί πατέρες μπορεί να αισθάνονται ότι βρίσκονται ''έξω'' κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή μπορεί να είναι ανήσυχοι σχετικά με την ικανότητά τους ως προς την πατρότητα.

Για χρόνια, οι ειδικοί πίστευαν εσφαλμένα ότι οι ορμόνες που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης προστατεύουν από την κατάθλιψη, αφήνοντάς τες περισσότερο ευάλωτες σε κατάθλιψη μόνον αφού είχε γεννηθεί το μωρό όπου τα επίπεδα ορμονών πέφτουν απότομα.

Τώρα, πιστεύουν ότι η ταχεία αύξηση στα επίπεδα ορμονών στην αρχή της εγκυμοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη.  Ορμονικές αλλαγές μπορεί επίσης να σας κάνουν να αισθάνεστε μεγαλύτερη ανησυχία από τα συνηθισμένα επίπεδα. Ανησυχία είναι μια άλλη κατάσταση όπου μπορεί και πρέπει να αντιμετωπίσετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. 

Επιστημονικές έρευνες, έχουν δείξει, ότι η κατάθλιψη και το άγχος μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για πρόωρο τοκετό και να μειώσουν την ικανότητά σας για τη φροντίδα του εαυτού σας και του αναπτυσσόμενου μωρού σας. Ορισμένα από τα συμπτώματα, όπως η κούραση ή η αϋπνία, είναι συνηθισμένα στις υγιείς γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αλλά όταν αυτά τα συμπτώματα συνυπάρχουν με το αίσθημα της θλίψης ή απελπισίας ή γενικότερα με την ανυπαρξία ικανότητάς σας να ''λειτουργήσετε'', τότε είναι πολύ πιο πιθανό αυτό που σας συμβαίνει να είναι κατάθλιψη. 

Εάν αντιμετωπίζετε τρία ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα για περισσότερο από δύο εβδομάδες, καλέστε το γυναικολόγο σας αμέσως και μιλήστε μαζί του για το αν θα πρέπει να σας παραπέμψει σε ψυχαναλυτή:

1)Αίσθημα ότι τίποτα δεν σας ικανοποιεί 
2)Αίσθηση "κενού" για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας
3)Δυσκολία συγκέντρωσης 
4)Ακραία ευερεθιστότητα ή ταραχή ή ακραία ευσυγκινησία
5)Αϋπνία ή υπνηλία καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας 
6)Ακραία ή ατελείωτη κόπωση 
7)Βουλιμία ή ανορεξία 
8)Αισθήματα ενοχής ή απελπισίας

Τέλος, όταν οι κύκλοι της κατάθλιψης εναλλάσσονται με περιόδους καλής διάθεσης και συμπεριλαμβανομένης αυξημένης δραστηριότητας, και μειωμένης διάθεσης για ύπνο ή φαγητό, ακατάλληλη κοινωνική συμπεριφορά ή κακή κρίση-είναι σημάδια μιας σοβαρής ψυχικής κατάστασης που ονομάζεται ''διπολική διαταραχή'', και η οποία απαιτεί άμεση προσοχή. 

Η κατάθλιψη και άγχος είναι βιοχημικές συνθήκες, οπότε ενδέχεται να μην μπορέσετε να τα αποφύγετε εντελώς αν υπάρχει κάποια προδιάθεση σε αυτά. Όμως, προσέχοντας τη συναισθηματική κατάσταση του εαυτού σας μπορεί να σας βοηθήσει να απαλύνετε τα συμπτώματα και να διατηρήσετε το ηθικό σας σε υψηλά επίπεδα. Αντισταθείτε στην παρόρμηση να κάνετε όσες περισσότερες υποχρεώσεις μπορείτε πριν έρθει το μωρό. Ίσως νομίζετε ότι πρέπει να κάνετε εγγραφή στο νηπιαγωγείο, να καθαρίσετε το σπίτι, ή γενικότερα να λειτουργείτε με τον ίδιο τρόπο όπως και πριν την άδεια μητρότητας αφήσετε. Βάλτε τον εαυτό σας σε πρώτη προτεραιότητα γιατί δεν θα έχετε πολύ χρόνο για τον εαυτό σας αφού γεννηθεί το μωρό. Διαβάστε ένα βιβλίο, πάρετε πρωινό στο κρεβάτι ή κάνετε μια ωραία βόλτα όπου σας ευχαριστεί. Επιλέξτε γενικότερα να κάνετε πράγματα που σας ευχαριστούν.

Η φροντίδα του εαυτού σας είναι σημαντική γιατί έτσι εν μέρει προσέχετε και το μωρό σας. 

Βεβαιωθείτε ότι διαθέτετε αρκετό χρόνο με το σύντροφό σας και κάνετε ότι μπορείτε για την ενίσχυση αυτής της σχέσης έτσι ώστε όταν έρθει το μωρό, να έχετε ισχυρό υπόβαθρο.

Επικοινωνήστε τους φόβους και ανησυχίες σας για το μέλλον σας στην οικογένειά σας ή στους φίλους σας. Και μην αφήσετε την απογοήτευση και το άγχος να σας κυριεύσει. Βρείτε τρόπους να αυτοκυριαρχηθείτε, κάνοντας κάποια άσκηση, τρώγοντας καλά και να κοιμάστε αρκετές ώρες.

Τέλος, θα πρέπει να γνωρίζετε, ότι η κατάθλιψη, όπως άλλωστε και το άγχος, μπορεί να μη διαγνωσθούν αμέσως επειδή οι έγκυες γυναίκες συχνά  το αποδίδουν σε προσωρινή μελαγχολία που συχνά συνοδεύει την εγκυμοσύνη. Συνεπώς, θα πρέπει να μιλήσετε στον γυναικολόγο σας για το πώς αισθάνεστε και για το αν θα πρέπει να σας παραπέμψει σε ψυχαναλυτή, γιατί η συναισθηματική υγεία είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική υγεία, και μπορεί να την επηρεάσει πολύ περισσότερο από όσο φαντάζεστε.

Ζωγραφιά Αντωνιάδου
Ψυχαναλύτρια-Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
www.zografia-andoniadou.gr
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.