Πολύς λόγος γίνεται για την επίδραση των προβιοτικών και των πρεβιοτικών στην δυσκοιλιότητα.
Τα προβιοτικά στελέχη είναι βακτήρια που μάχονται με επιβλαβείς παθογόνους οργανισμούς στην επιφάνεια των εντεροκυττάρων συνεισφέροντας στην υγεία του γαστρεντερικού και έχει βρεθεί ότι ο αριθμός τους είναι μικρότερος στα άτομα με δυσκοιλιότητα.
Τα προβιοτικά μειώνουν το pH στο κόλον, η μείωση του οποίου επιτυγχάνεται με την βακτηριακή παραγωγή λιπαρών οξέων μικρής αλύσου. Το χαμηλότερο pH, βελτιώνει την περίσταλση στο κόλον και μειώνει επαρκώς το χρόνο μεταφοράς. Η ασφάλεια των προβιοτικών φαίνεται να είναι καλή και γενικώς δεν εμφανίζουν ανεπιθύμητα αποτελέσματα στις μελέτες. Ωστόσο, η χορήγηση τους σε πληθυσμούς αυξημένου κινδύνου μπορεί να είναι επικίνδυνη και όχι ευεργετική. Οι περισσότερες επιπλοκές έχουν παρατηρηθεί σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.
Ωστόσο η επιβίωση και η διαθεσιμότητα αυτών των βακτηριακών στελεχών όταν καταναλώνονται μέσω εμποροβιομηχανοποιημένου προϊόντος χρειάζεται ακόμα διερεύνηση για να μπορέσει να προκύψει μια ασφαλής και έγκυρη σύσταση. Εξαιτίας της έλλειψης και της χαμηλής ποιότητας των δεδομένων από τις έρευνες για τα προβιοτικά δεν μπορούν ακόμα να εξαχθούν ασφαλή αποτελέσματα και η χρήση τους παραμένει περισσότερο πειραματική στην αντιμετώπιση της χρόνιας δυσκοιλιότητας, μέχρι να διεξαχθούν μεγαλύτερες και καλύτερα οργανωμένες μελέτες.
Ως πρεβιοτικά από την άλλη, χαρακτηρίζονται τα άπεπτα συστατικά των τροφών, τα οποία ενισχύουν την ανάπτυξη ή/και τη δραστηριότητα των προβιοτικών και της υπόλοιπης εντερικής μικροχλωρίδας. Τα πρεβιοτικά φαίνεται ότι έχουν ήπια καθαρτική δράση η οποία οφείλεται στην οσμωτική τους επίδραση και στην ευεργετική δράση των βακτηρίων για τα οποία αποτελούν υπόστρωμα. Τα πρεβιοτικά που κυρίως έχουν μελετηθεί είναι η ινουλίνη, οι φρουκτο-ολιγοσακχαρίτες και οι γαλακτο-ολιγοσακχαρίτες. Το χαρακτηριστικό τους είναι ότι δεν υδρολύονται στο λεπτό έντερο και φτάνουν σχεδόν ανεπηρέαστα στο παχύ έντερο όπου μεταβολίζονται από τη μικροβιακή του χλωρίδα και σχηματίζουν μικρής αλύσου λιπαρά οξέα, αέρια και άλλους μεταβολίτες.
Τα πρεβιοτικά θεωρείται ότι προσφέρουν αντίστοιχο όφελος με τα προβιοτικά στο έντερο, αλλά την ίδια στιγμή είναι πιο οικονομικά και είναι πιο εύκολο να ενταχθούν σε μια διατροφή σε σχέση με τα προβιοτικά. Παρόλα αυτά η επίδραση τους στην συνολικότερη λειτουργία του εντέρου είναι σχετικά μικρή και πολύ λίγες μελέτες κλινικών δοκιμών έχουν μελετήσει εκτενέστερα την γενικότερη επίδραση τους.
Για τους παραπάνω λόγους, το συνολικό συμπέρασμα είναι ότι τα αποτελέσματα σχετικά με την ευεργετική επίδραση των πρεβιοτικών και των προβιοτικών στην δυσκοιλιότητα είναι περιορισμένα και κρίνονται ανεπαρκή, εξαιτίας των λίγων και μικρών μελετών που έχουν γίνει για αυτά.
Ηλιοπούλου Ηλιάνα – Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος
Βιβλιογραφία:
- Müller-Lissner SA, Kamm MA, Scarpignato C, Wald A. Myths and misconceptions about chronic constipation. Am J Gastroenterol. 2005 Jan;100(1):232-42.
- Chmielewska A, Szajewska H. Systematic review of randomised controlled trials: probiotics for functional constipation. World J Gastroenterol. 2010 Jan 7;16(1):69-75.
- Macfarlane S, Macfarlane GT, Cummings JH. Review article: prebiotics in the gastrointestinal tract. Aliment Pharmacol Ther. 2006 Sep 1;24(5):701-14.
- Koebnick C, Wagner I, Leitzmann P, Stern U, Zunft HJ. Probiotic beverage containing Lactobacillus casei Shirota improves gastrointestinal symptoms in patients with chronic constipation. Can J Gastroenterol. 2003 Nov;17(11):655-9.
- Ramkumar D, Rao SS. Efficacy and safety of traditional medical therapies for chronic constipation: systematic review. Am J Gastroenterol. 2005 Apr;100(4):936-71.
- Sabater-Molina M, Larqué E, Torrella F, Zamora S. Dietary fructooligosaccharides and potential benefits on health. J Physiol Biochem. 2009 Sep;65(3):315-28.
- Anna Chmielewska, Hania Szajewska. Systematic review of randomised controlled trials: Probiotics for functional constipation. World J Gastroenterol 2010 January 7; 16(1): 69-75
- Louis Wing Cheong Liu. Chronic constipation: Current treatment options. Can J Gastroenterol. 2011 October; 25(Suppl B): 22B–28B.
- MEREDYTHE A. McNALLY, SUWEBATU T. ODUNSI. Update on constipation: One treatment does not fit all. Cleveland Clinic Journal of Medicine November 2008 vol. 75 11 813-823.
- Pierre Paré, Ronald Bridges, Malcolm C Champion, Subhas C Ganguli, James R Gray, E Jan Irvine. Recommendations on chronic constipation (including constipation associated with irritable bowel syndrome) treatment. Can J Gastroenterol. 2007 April; 21(Suppl B): 3B–22B
