Ως κολίτιδα εκ παρακάμψεως ορίζεται η φλεγμονή του κολοβώματος που παραμένει μετά από χειρουργικές επεμβάσεις που οδηγούν στη δημιουργία ειλεοστομίας ή κολοστομίας.
Περιγράφτηκε για πρώτη φορά το 1981.
Αιτία πιστεύεται ότι είναι η έλλειψη τροφικών συστατικών στον εντερικό βλεννογόνο εξαιτίας της παράκαμψης των κοπράνων, δεδομένου ότι η κύρια πηγή ενέργειας για το βλεννογόνο του παχέος εντέρου είναι τα λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου του αυλού, τα οποία και παράγονται από τον μεταβολισμό των υδατανθράκων με την επίδραση αναερόβιων βακτηριδίων.
Η κλινική εικόνα χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση διαρροιών, αλλά οι ασθενείς μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί.
Η ενδοσκοπική εικόνα περιλαμβάνει την εμφάνιση ερυθήματος, οιδήματος, ευθρυπτότητας, αφθωδών ελκών, εξιδρώματος, ενώ μπορεί να συνυπάρχουν ακόμα και ψευδοπολύποδες ή στένωση.
Η θεραπεία εκλογής είναι η χειρουργική αποκατάσταση της συνέχειας του εντέρου.
Αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε προτείνονται υποκλυσμοί με λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου, υποκλυσμοί με 5 - ASA ή υποκλυσμοί με κορτικοειδή.